Dakisolatie
Een dak zonder isolatie is een grote energieverspiller: je huis verliest de meeste warmte door het dak. Goede dakisolatie zorgt ervoor dat de warmte in huis blijft. Meer dan 8 van de 10 woningen heeft al iets van dakisolatie, maar vaak kan het nog een stuk beter. Is jouw dak nog niet (goed) geïsoleerd? Pak dat dan meteen aan en kies daarbij voor een goede isolatiewaarde. Zit er een dunne laag isolatie in het dak? Breng dan een extra isolatielaag aan, of vervang de oude laag door betere isolatie. Handige momenten zijn: als je een nieuw huis hebt gekocht, nieuwe dakpannen nodig hebt of de zolder gaat verbouwen.

Wat kost het en wat bespaar je?
Voor een gemiddelde hoekwoning/2-onder-1-kapwoning met een schuin dak zijn de kosten ongeveer € 4.600. Bij een verwarmde zolder bespaar je jaarlijks € 750 aan energiekosten. Handige klussers kunnen een schuin dak ook zelf isoleren: dat scheelt een stuk in de kosten. Je bent dan ongeveer € 1.000 aan materialen kwijt. Laat het isoleren van een plat dak over aan een professional: bij zelf doen is het risico op vochtproblemen, dakrot en schimmel te groot.

Vloerisolatie
In veel huizen zit nog geen vloerisolatie. Daar verdwijnt veel warmte naar de kruipruimte of de bodem. Isolatie van de begane grond vloer houdt de warmte in huis. Je hebt warmere voeten en minder last van vocht en tocht in huis. In huizen met een kruipruimte is de vloer makkelijk van onderen te isoleren. De meeste energie bespaar je met isolatie tegen de onderkant van de vloer. Isolatiemateriaal op de bodem van de kruipruimte (bodemisolatie) geeft minder comfort en een lagere energiebesparing.

Heeft jouw huis een kruipruimte, check dan of er isolatiemateriaal tegen de onderkant van de vloer zit (bijvoorbeeld glaswol, piepschuimplaten of luchtkussens). Zit er geen isolatie, of een dunne laag, dan is het een goed idee om isolatie aan te brengen of te verbeteren. Omdat het in de kruipruimte gebeurt, kan je het eigenlijk op ieder moment doen: je hoeft er niet voor te breken en het geeft nauwelijks troep.

Heeft jouw huis geen kruipruimte? Dan zijn er nog een paar andere methoden. Je kan isolatie bovenop de vloer aanbrengen (de vloer wordt dan wel wat hoger), of een hele nieuwe vloer mét isolatie laten leggen. Een goed moment om dit te doen, is als je de vloer toch gaat vervangen.

Wat kost het en wat bespaar je?
Voor een gemiddelde hoekwoning/2-onder-1-kapwoning kost vloerisolatie ongeveer € 1.600. Daarmee bespaar je zo’n € 220 per jaar aan energiekosten.

Gevelisolatie
Met geïsoleerde buitenmuren houd je huis de warmte veel beter vast. Vanaf 1920 zijn bijna alle huizen gebouwd met een spouwmuur: dat zijn twee muren met een paar centimeter ruimte ertussen (de luchtspouw). Vanaf ongeveer 1975 werd die ruimte meteen bij de bouw gevuld met isolatiemateriaal. Maar bij oudere huizen ontbreekt de isolatie vaak nog. Het vullen van de spouw is makkelijk: het gebeurt allemaal buiten, dus je hebt geen troep in huis. En het levert veel comfort en energiebesparing op.

Wat kost het en wat bespaar je? 
Spouwmuurisolatie is veel goedkoper dan je misschien denkt. Voor een gemiddelde hoekwoning/2-onder-1-kapwoning kost spouwmuurisolatie ongeveer € 2.000. Daarmee bespaar je jaarlijks € 650 aan energiekosten.

Heb ik een spouwmuur?
Is jouw woning tussen 1920 en 1975 gebouwd? Check of er in de voegen van de buitenmuur boorgaten zitten die zijn opgevuld met cement. Boorgaten wijzen erop dat de spouw is gevuld met isolatiemateriaal. Geen boorgaten? Vraag dan een gespecialiseerd bedrijf om de spouw te checken en te vullen. Zo’n bedrijf kan ook zien of er al isolatiemateriaal in de spouw zit en of die nog goed is.

En als je geen spouwmuren hebt?
Huizen zonder spouwmuren (vuistregel: gebouwd vóór 1920) kun je aan de binnenkant isoleren met voorzetwanden, of aan de buitenkant met een extra isolatielaag tegen de gevel. Een goed moment om voorzetwanden te plaatsen is als je een nieuw huis hebt gekocht, als je gaat verbouwen of als je een kamer gaat opknappen. Wil je de buitenkant isoleren, check dan bij de gemeente of je de (voor)gevel van je huis mag veranderen.

Isolerend glas
De meeste huizen hebben inmiddels dubbel glas, in elk geval in de woonkamer en keuken. Toch komt enkel glas ook nog voor, zeker in oudere huizen of in de slaapkamers. Enkel glas is echt niet meer van deze tijd en moet je eigenlijk meteen vervangen. Dat scheelt niet alleen voor je energierekening, maar ook enorm in comfort: er komt minder kou van de ramen en je hebt geen last meer van condens.

Maar ook 'gewoon' dubbel glas kan je beter vervangen door isolerend glas: er is inmiddels HR++ glas en triple glas dat nog veel beter isoleert. Een goed moment daarvoor is als je de kozijnen laat schilderen of vervangen. HR++ glas (en triple glas vaak ook) kan meestal in de bestaande kozijnen worden gezet. Zijn je kozijnen aan vervanging toe, kies dan meteen voor triple glas in isolerende kozijnen. Glas en/of kozijnen vervangen gaat makkelijk en geeft weinig troep in huis: je moet waarschijnlijk wat meubels verplaatsen en na afloop stofzuigen en misschien dweilen.

Wat kost het en wat bespaar je?
In een hoekwoning kost het plaatsen van HR++ glas in bestaande kozijnen € 3.900 voor het hele huis. Daarmee bespaar je jaarlijks € 390 aan energiekosten als overal enkel glas zat; bij dubbel glas is dat € 160.

Zonnepanelen
Met zonnepanelen wek je zelf groene stroom op. Dat is niet alleen goed voor het klimaat, het is ook nog eens een heel aantrekkelijke investering. Dat komt in de eerste plaats doordat je de btw over het aankoopbedrag en de installatie kunt terugvragen van de Belastingdienst. Dat scheelt meteen al 21 procent van de kosten. Zonnestroom die je zelf niet gebruikt, lever je aan het net: daar krijg je geld voor. Tot 2023 mag je de geleverde stroom wegstrepen tegen de stroom die je afneemt (tot een bepaald maximum). Zo verdien je de zonnepanelen in ongeveer 7 jaar terug. Als je bedenkt dat ze zo’n 25 jaar meegaan, heb je er daarna nog jarenlang plezier van. En hoe leuk is het om straks een was te draaien of je elektrische auto op te laden energie van je eigen zonnepanelen?

Wat kost het en wat bespaar je?
Voor 10 zonnepanelen (2700 Wattpiek) betaal je zo’n € 4.400. Daarvan krijg je ruim € 750 terug van de Belastingdienst. De panelen leveren jaarlijks voor zo’n € 550 aan stroom. Wil je advies over wat jij met zonnepanelen kunt? Raadpleeg dan de adviesmodule van Milieucentraal.

Zonneboiler
Een zonneboiler levert warm water voor de badkamer en keuken. Hij bestaat uit een zonnecollector op het dak die het zonlicht opvangt en het water opwarmt, en een vat in huis om het warme water in op te slaan. Hoe groter je gezin en hoe meer warm water je gebruikt, hoe interessanter een zonneboiler voor je is. En je hoeft niet bang te zijn dat je zonder warm water komt te zitten, want als het vat leeg is, neemt je hr-ketel het over.

Wat kost het en wat bespaar je?
Een zonneboiler voor 4 personen kost zo’n € 3.300. Via een subsidie kun je daarvan zo’n € 1.100 terugkrijgen. Met 4 personen bespaar je gemiddeld 180 m3 gas per jaar, dat is de helft van je gasverbruik voor warm water. In euro’s bespaar je jaarlijks € 150.

Warmtepomp
Met een warmtepomp kun je het huis op een efficiënte manier elektrisch verwarmen. Dat maakt het mogelijk om te wonen zonder aardgas. Een warmtepomp werkt op stroom en haalt warmte uit de lucht of uit de bodem. Zorg wel eerst dat je huis goed geïsoleerd is en dat je verwarming (radiatoren, vloerverwarming) ‘groot genoeg’ is. Een slecht geïsoleerd huis krijg je niet lekker warm met een warmtepomp, bovendien zal de warmtepomp dan veel stroom verbruiken. Huizen gebouwd vanaf 2000 zijn meestal zonder aanpassingen klaar voor een warmtepomp. Huizen die gebouwd zijn tussen 1992 en 2000 hebben soms nog dubbel glas: dit moet je in ruimtes die je verwarmt eerst vervangen door HR++ of triple glas. Bij oudere huizen moet je eerst de isolatie checken en zo nodig (extra) isolatie aanbrengen.

Bij een warmtepomp is het water dat naar je verwarming toegaat wat minder warm dan je gewend bent: zo’n 35 tot 55 graden. In een goed geïsoleerd huis is dat voldoende om het lekker warm te krijgen. Een warmtepomp werkt goed met vloerverwarming en speciale ltv-radiatoren, maar ook gewone radiatoren kunnen prima geschikt zijn.

Wat kost het en wat bespaar je?
Een volledig elektrische warmtepomp die warmte uit de lucht haalt, kost tussen de € 6.500 en € 14.000. Via een subsidie kun je € 1.300 tot € 2.500 terugkrijgen. In een goed geïsoleerd huis bespaar je in vergelijking met een hr-ketel jaarlijks € 110. Daar komt bij dat je gasaansluiting weg kan, dat scheelt jaarlijks gemiddeld € 260.

Een warmtepomp met bodembron is duurder, maar de besparing is ook groter. Zo’n warmtepomp heeft bovendien als voordeel dat je je huis er in de zomer ook mee kunt koelen.

Tip: check eerst wat je gemeente van plan is. Jouw gemeente moet uiterlijk in 2021 een warmteplan hebben: hoe wordt iedere wijk verwarmd zonder aardgas? Misschien komt er in jouw wijk wel een warmtenet: dan hoef je niet over te stappen op een warmtepomp.